Prace nad naszym najnowszym projektem dobiegają końca. Zobaczcie co dla Was przygotowaliśmy!
Lewis Carroll: Po drugiej stronie Lustra i co tam Alicja znalazła
Przekład: Robert Stiller
Ilustracje: Franciszka Themerson
Wydawnictwo Fundacja Festina Lente
Warszawa 2014
Wydawnictwo Fundacja Festina Lente przedstawia pierwszą w Polsce (i jedną z pierwszych w świecie) edycję powieści Lewisa Carrolla Po drugiej stronie Lustra i co tam Alicja znalazła (Through the Looking-Glass and What Alice Found There; 1871) z ilustracjami Franciszki Themerson.
Opowieści o fantastycznych przygodach Alicji należały do ulubionych książek słynnej polskiej malarki i rysowniczki. Artystce bardzo bliska była postać bohaterki – bystrej, wrażliwej dziewczynki, przeżywającej niesamowite sytuacje w dziwnym, obcym świecie. Wojenne losy rzuciły Franciszkę, rozdzieloną z mężem, do bombardowanego Londynu, gdzie pracowała jako kartograf dla rządu emigracyjnego. W 1946 roku na zamówienie wydawnictwa George G. Harrap opracowała komplet ilustracji do drugiej z książek Carrolla o Alicji – Po drugiej stronie Lustra i co tam Alicja znalazła. Niestety, Harrap zrezygnował z projektu, ale Franciszka odzyskała swoje rysunki dopiero w 1969; za życia nie doczekała się ich publikacji, choć zaliczała je do swych najlepszych dokonań. Po raz pierwszy książka Po drugiej stronie Lustra z ilustracjami Franciszki Themerson ukazała się w 2001 roku w Anglii, w bibliofilskiej edycji oficyny Inky Parrot Press.
W wydaniu polskim niezwykłe ilustracje Franciszki Themerson towarzyszą przekładowi pióra Roberta Stillera (tekst z 1986 roku), który w znakomity sposób oddał ducha, dowcip i ironię oryginału, proponując wiele błyskotliwych rozwiązań językowych. Nie zapominajmy, że chociaż twórczość Carrolla należy do klasyki literatury dziecięcej, to dzięki zawartym w niej licznym grom lingwistycznym, łamigłówkom logicznym i odniesieniom filozoficznym sprawia również przyjemność dorosłym czytelnikom.
Oprócz starannie wydanej książki drukowanej, Fundacja Festina Lente równocześnie opracowała Po drugiej stronie Lustra w wersji ilustrowanego e-booka oraz multimedialnej aplikacji literackiej dla dzieci – z grami i zagadkami opartymi na treści przygód Alicji.
„Franciszka chętnie przyjęła zamówienie na ilustracje do Po drugiej stronie Lustra i obmyśliła dobór barw, zgodnie z którym Alicja jest Alicją z rysunków Tenniela, czarno-białą, trójwymiarową trzech wymiarach. Postać Alicji reprezentuje realny, niezmienny świat, nietknięty paradoksem lustra. Postacie po drugiej stronie lustra artystka uczyniła płaskimi i barwnymi. Czerwona Królowa i jej świta są czerwone, zaś postacie z grupy białej – niebieskie. Inne postacie są albo czerwone, albo niebieskie, albo narysowane obiema barwami. […]
W interpretacji Franciszki Themerson Alicja pozostaje w przeszłości, w czasie, gdy książka została napisana, natomiast wyimaginowany świat lustra umieszczony jest w abstrakcyjnej przyszłości. Ten linearny świat zbudowany jest z elementów tradycyjnych, z których stworzono bajeczne stwory. Ilustracje są w stanie jedynie zasygnalizować świat, w którym lewe jest prawe i vice versa, a iść do przodu to iść do tyłu, lecz mogą stanowić scenografię i obdarzyć postaci cechami indywidualnymi.”
(z przedmowy Jasi Reichardt, kuratora Themerson Archive)
„Niegdyś uważane za awangardowe, dziś rysunki te można postrzegać jako kwintesencję swoich czasów.”
(z recenzji Alana White’a, prezesa Lewis Carrol Society, w „Fine Press Book Association”)
„Tak jak Carroll w swoim pisarstwie zrewidował tradycję baśni, tak Franciszka Themerson rewiduje oryginalne rysunki Tenniela do Po drugiej stronie lustra, sferą wizualną przenosząc nonsens na wyższy poziom.”
(z recenzji Nicholasa Williamsa w „The Journal of The Association of Illustrators”)
